آرتروز چیست؟ | کسانی که آرتروز دارند بخوانند!

این مقاله توسط پزشکان متخصص مدی‌سیب تایید شده است
آرتروز چیست؟ | کسانی که آرتروز دارند بخوانند!

آرتروز، به‌عنوان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مفصلی،  زندگی میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده است. این بیماری مزمن که با تخریب تدریجی غضروف مفاصل همراه است، موجب درد، التهاب و محدودیت حرکتی می‌شود و به طور قابل توجهی کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. آرتروز، فراتر از یک بیماری ساده مفصلی، تأثیرات گسترده‌ای بر زندگی فردی، اجتماعی و اقتصادی افراد دارد. این بیماری می‌تواند منجر به از دست رفتن توانایی کار، افزایش هزینه‌های درمانی و کاهش کیفیت زندگی شود.  در این مقاله از مدیسیب، به بررسی ابعاد مختلف بیماری آرتروز می‌پردازیم.  

آرتروز چیست؟

آرتروز شایع ترین نوع آرتریت است (بیماری که مفاصل شما را تحت تاثیر قرار می دهد). معمولا فاصله بین هر دو مفصل، غضروف صاف و مقاوم وجود دارد. غضروف‌ها به استخوان‌های مفاصل کمک می‌کنند تا به آرامی و ایمن از کنار یکدیگر عبور کنند. آرتروز زمانی رخ می‌دهد که غضروف‌های بین مفاصل فرسوده شوند و دو مفصل به طور مستقیم به یکدیگر ساییده شوند. در این شرایط استخوان‌ها به هم ساییده می‌شوند که باعث ایجاد درد، تورم و کاهش دامنه حرکتی می‌شود.

انواع آرتروز

نوع آرتروز مفاصل به مفصلی که درگیر می‌شود اشاره دارد. آرتروز در هر مفصل می‌تواند علائم و مشکلات خاص خود را به همراه داشته باشد. در ادامه هر یک را به طور کامل توضیخ می‌دهیم.

آرتروز زانو (Knee Osteoarthritis) 

این نوع یکی از شایع‌ترین انواع آرتروزها است  که مفصل زانو را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از علائم این بیماری می‌توان به درد و تورم در زانو، سختی در حرکت، کاهش توانایی راه رفتن و سفتی زانو به ویژه در صبح‌ها اشاره کرد. افزایش سن، وزن زیاد، آسیب‌های گذشته و فعالیت‌های سنگین از مهم‌ترین دلایل آرتروز زانو است.

آرتروز زانو

 آرتروز لگن (Hip Osteoarthritis)

ایجاد آرتروز در مفصل لگن حرکت کردن و بلند شدن از حالت نشسته را بسیار دشوار می‌کند. درد در کشاله ران، باسن یا داخل ران، سختی در چرخش و حرکت لگن از علائم آرتروز لگن است. این بیماری به دلیل افزایش سن، آسیب‌های ورزشی و مشکلات ژنتیکی ایجاد می‌شود.

آرتروز دست (Hand Osteoarthritis)

متاسفانه آرتروز می‌تواند مفاصل کوچک دست‌ها، مانند مفاصل انگشتان را تحت تأثیر قرار دهد. درد و سفتی در مفاصل انگشتان، ایجاد گره‌ها یا برآمدگی‌های کوچک روی انگشتان و ضعف در دست‌ها از شایع‌ترین علائم این بیماری است. تخریب غضروف‌های مفاصل دست به دلیل افزایش سن، استفاده مکرر از دست‌ها و سابقه خانوادگی رخ می‌دهد.

آرتروز شانه (Shoulder Osteoarthritis)

این نوع آرتروز معمولاً مفاصل گلنوهومرال یا آکرومیوکلاویکولار (AC) شانه را درگیر می‌کند. درد شدید هنگام حرکت شانه، محدودیت در دامنه حرکتی شانه، احساس صدا یا ساییدگی هنگام حرکت شانه از نشانه‌های این بیماری است. علت‌ آرتروز شانه را می‌توان استفاده بیش از حد، آسیب‌های گذشته به شانه و افزایش سن دانست.

آرتروز ستون فقرات (Spinal Osteoarthritis)

این نوع آرتروز بر روی مفاصل ستون فقرات (مهره‌های گردن یا کمر) اثر می‌گذارد و منجر به فشار بر اعصاب آن ناحیه می‌شود. درد در گردن یا کمر، بی‌حسی یا ضعف در بازوها یا پاها و کاهش انعطاف‌پذیری ستون فقرات از علائم این نوع آرتروز است. پزشکان علت‌ این بیماری را افزایش سن، ساییدگی طبیعی مفاصل ستون فقرات و آسیب‌های گذشته می‌دانند.

آرتروز مچ پا (Ankle Osteoarthritis)

ایجاد آرتروز در مفصل مچ پا، راه رفتن را سخت و دردناک می‌کند و  با علائمی مانند درد و تورم در مچ پا، سفتی و محدودیت حرکت، احساس ناپایداری در مفصل مچ همراه است. آسیب‌های گذشته به مچ پا، اضافه وزن و حرکات مکرر پا نیز از دلایل بروز آن هستند.

 آرتروز مچ دست (Wrist Osteoarthritis)

آرتروز مچ دست نادرتر از انواع دیگر است، اما به شدت مفصل مچ را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این نوع از آرتروز  منجر به درد و تورم در مچ دست، کاهش توانایی در گرفتن یا نگه داشتن اشیاء، خشکی و سفتی مچ می‌شود. از دلایل این بیماری می‌توان به آسیب‌های گذشته، استفاده مکرر از دست‌ها و شرایط ژنتیکی اشاره کرد.

علائم آرتروز چیست؟

علائم آرتروز چیست؟ شایع ترین علائم آرتروز عبارت‌اند از:

  • درد مفصل (مخصوصاً زمانی که آن را حرکت می دهید)
  • تورم در نزدیکی مفصل
  • کاهش دامنه حرکتی
  • احساس ضعف عضلانی
  • سفتی مفاصل در اول صبح
  • صدای ترق دادن مفاصل
  • بدشکلی مفصل

دلیل ایجاد آرتروز چیست؟

تا اینجا با علائم بیماری آرتروز آشنا شدید، اما دلیل ایجاد آن چیست؟

  • سن : خطر ابتلا به آرتروز با افزایش سن افزایش می‌یابد. لزوما همه افراد مسن به این بیماری مبتلا نمی‌شوند، اما افراد بالای 50 سال در معرض خطر بیشتری هستند. همچنین علائم بیماری بعد از 50 سال بروز پیدا می‌کند.  
  • آسیب مفصل :  شکستگی استخوان یا پارگی غضروف یا رباط از دیگر دلایل بیماری آرتروز است. افرادی که تجربه آسیب مفاصل را داشته‌اند، بیش از دیگران به این بیماری مبتلا می‌شوند. 
  • کار بیش از حد : استفاده مکرر از مفاصل یکسان در یک شغل یا ورزش منجر به بیماری آرتروز می‌شود. 
  • چاقی : اضافه وزن باعث افزایش استرس و فشار روی مفصل می‌شود، به علاوه سلول‌های چربی باعث التهاب می‌شوند. داشتن شاخص توده بدنی یا BMI بیشتر از 30 یا اضافه وزن (داشتن BMI بالای 25) شانس ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهد. (مفاله مرتبط: چاقی)
  • ناهنجاری های اسکلتی عضلانی :  ناهماهنگی ساختارهای استخوانی یا مفصلی، سرعت ابتلا به مشکلات آرتروز را افزایش می‌دهد. 
  • عضلات ضعیف : عضلات اطراف مفاصل نقش مهمی در حمایت و پشتیبانی از مفاصل دارند. هنگامی که این عضلات ضعیف شوند، فشار و بار بیشتری به مفاصل وارد می‌شود که منجر به آسیب دیدن غضروف مفصل و در نتیجه ابتلا به آرتروز می‌شود.
  • دیابت : دیابت باعث چاقی و افزایش التهاب بدن می‌شود. که هردوی این دلایل به مفاصل آسیب می‌رسانند و روند تخریب غضروف را تسریع می‌کند. (مقاله مرتبط: درمان دیابت )
  • ژنتیک : ژنتیک نقش بسیار مهمی در انواع بیماری‌ها به خصوص آرتروز دارد. اگر ژن این بیماری در خانواده شما وجود داشته باشد، شما هم به احتمال زیادی مبتلا می‌شوید. 
  • جنسیت : تحقیقات نشان داده است که زنان تقریباً 40٪ بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به آرتروز زانو هستند و 10٪ بیشتر به آرتروز لگن مبتلا می‌شوند. این تفاوت‌ها به ویژه پس از یائسگی بیشتر به چشم می‌آید. علاوه بر این، تفاوت‌های آناتومیکی و بیومکانیکی در بدن زنان، مثل انطباق کمتر سطوح مفصلی و غضروف‌های نازک‌تر، موجب فرسایش بیشتر مفاصل و افزایش خطر آرتروز می‌شود.
  • عوامل محیطی : عوامل خطر محیطی قابل اصلاح شامل مواردی مانند شغل فرد، سطح فعالیت بدنی، قدرت عضله چهار سر ران، وجود یا عدم وجود آسیب قبلی به مفصل، چاقی، رژیم غذایی، هورمون های جنسی و تراکم استخوان است.

تشخیص آرتروز

بهترین راه‌های تشخیص آرتروز

بررسی سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و تست های آزمایشگاهی به تشخیص آرتروز کمک می‌کند. پزشک متخصص ابتدا سابقه پزشکی، علائم، نحوه تأثیر درد بر فعالیت‌ها و همچنین مشکلات پزشکی و مصرف دارو را بررسی می‌کند. او مفاصل شما را معاینه می‌کند و حرکت می‌دهد. البته برای تشخیص دقیق بیماری باید از تصویر برداری و انواع آزمایش‌ها استفاده شود. این آزمایش‌ها عبارت هستند از: 

  • آسپیراسیون مفصل: آسپیراسیون یک روش تشخیصی است که در آن، پس از بی‌حس کردن ناحیه مورد نظر، یک سوزن به داخل مفصل وارد می‌شود تا مایع درون آن را خارج کند.سپس  این مایع مورد آزمایش قرار می‌گیرد تا عفونت یا کریستال‌های خاصی در آن بررسی شود. این آزمایش به تشخیص سایر بیماری‌ها یا انواع مختلف آرتروز کمک می‌کند.
  • اشعه ایکس: در این روش، پرتوهای ایکس از بدن عبور می‌کنند و تصویری از استخوان‌ها و مفاصل را نمایش می‌دهد. اشعه ایکس آسیب یا تغییرات در مفاصل یا استخوان‌ها را که مرتبط با آرتروز استخوانی (استئوآرتریت) هستند، نشان می‌دهد.
  • .MRI: در این روش، از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از بدن استفاده می‌شود. MRI در مقایسه با اشعه ایکس، جزئیات بیشتری را در مورد بافت‌های نرم مانند غضروف نشان می‌دهد. 

 

چگونه آرتروز را درمان کنیم؟

آرتروز چگونه درمان می شود؟ پزشک متخصص درمان‌هایی را برای بهبود شرایط پیشنهاد می‌دهد، اما در واقعیت، هیچ درمانی در طب رایج برای آرتروز وجود ندارد و شما نمی توانید غضروف مفاصل آسیب دیده خود را دوباره رشد دهید. با این حال رایج‌ترین درمان‌های آرتروز عبارت‌اند از:

مصرف دارو

داروهای ضد درد و ضد التهاب برای آرتروز به صورت قرص، شربت، چسب، ژل، کرم یا تزریقی موجود است. معروف‌ترین آن‌ها عبارت است از:

  • داروهای ضد درد: این داروها مسکن هستند و شامل استامینوفن و مواد افیونی می‌شوند. استامینوفن بدون نسخه (OTC) در داروخانه‌ها دردسترس است، اما مواد افیونی باید توسط پزشک تجویز شود.
  • داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): این مورد رایج ترین داروهای مورد استفاده برای کاهش التهاب و درد هستند. آن‌ها شامل آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و سلکوکسیب هستند که به صورت با نسخه در دسترس هستند. 
  • کورتیکواستروئیدها: این داروهای ضد التهابی تجویزی به روشی مشابه هورمونی به نام کورتیزول عمل می‌کنند. این دارو به صورت خوراکی و تزریق مفصلی تجویز می‌شود. 

ورزش‌های اصلاحی

 حرکت دادن مفاصل، خشکی و سفتی را از بین می‌برد و ماهیچه‌های اطراف آن را تقویت می‌کند. فعالیت‌هایی مانند شنا، ایروبیک در آب و تمرین با وزنه‌های سبک، همگی به درمان آرتروز کمک می‌کنند. طبق گفته وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده، 150 دقیقه ورزش متوسط ​​تا شدید در هفته به درمان کمک می‌کند. یک برنامه ورزشی خوب برای مبارزه با درد و سفتی OA دارای چهار بخش تمرینات تقویتی عضلات، کششی، هوازی و تعادلی است. این 4 بخش هر یک به طور جداگانه به بهبود آرتروز کمک می‌کنند که عبارت هستند از:

  • تمرینات تقویتی عضلات اطراف مفاصل که به کاهش استرس و فشار روی آن‌ها کمک می‌کند.
  • ورزش با دامنه حرکتی یا کشش به کاهش سفتی و حفظ حرکت مفاصل کمک می‌کند.
  • تمرینات هوازی یا کاردیو به بهبود سطح استقامت و انرژی و کاهش وزن اضافی کمک می‌کند.
  • تمرینات تعادلی به تقویت عضلات کوچک اطراف زانو و مچ پا کمک می‌کند.

نکته! 

قبل از شروع برنامه ورزشی، حتما با پزشک یا فیزیوتراپیست صحبت کنید.

استفاده از وسایل حمایتی

استفاده از عصا یا واکر فشار را از روی مفاصل آسیب دیده شما کم می‌کند. با توزیع وزن بدن بر روی وسیله کمک حرکتی، فشار وارده بر مفاصل دردناک کمتر شده و در نتیجه درد و التهاب کاهش می‌یابد. همچنین بسیاری از افراد مبتلا به آرتروز به دلیل درد و ضعف عضلانی، تعادل خود را از دست می‌دهند. استفاده از عصا یا واکر به حفظ تعادل کمک کرده و احتمال زمین خوردن را کمتر می‌کند. در نهایت با استفاده از عصا یا واکر، بیمار با اطمینان بیشتری حرکت می‌کند و دامنه حرکتی مفاصل را افزایش می‌یابد.  این کاربه جلوگیری از خشکی مفاصل و بهبود عملکرد آن‌ها کمک می‌کند.

عمل جراحی

عمل جراحی آخرین مرحله برای درمان است ولی اکثر افراد برای درمان آرتروز به آن نیازی ندارند. اگر علائم شدیدی دارید و روش‌های قبلی به درمان کمک نکرد، پزشک عمل جراحی را پیشنهاد می‌دهد. پزشک متخصص با توجه به میزان آسیب دیدگی مفاصل، بهترین عمل را معرفی می‌کند.  اگر شدت بیماری زیاد باشد، تعویض مفصل(آرتروپلاستی) نیز پیشنهاد می‌شود.

درمان تکمیلی

 درمان‌های تکمیلی در کنار سایر گزینه‌ها موثر هستند. نمونه‌هایی از طب مکمل عبارت هستند از طب سوزنی، ماساژ، مدیتیشن، تای چی و مکمل‌های غذایی. البته توصیه می‌شود قبل از شروع مصرف مکمل های گیاهی یا رژیمی با پزشک متخصص مشورت کنید. 

پیشگیری از آرتروز

چگونه از بروز آرتروز جلوگیری کنیم؟

چگونه می‌توان از بروز بیماری آرتروز پیشگیری کرد؟ بهترین راه برای پیشگیری از آرتروز، حفظ سلامت کلی است. راه‌های پیشگیری عبارت هستند از: 

  • کنترل وزن : اضافه وزن فشار زیادی بر مفاصل، به ویژه زانوها و لگن وارد می‌کند. کاهش وزن حتی چند کیلوگرم  فشار روی مفاصل را کاهش می‌دهد.
  • ورزش منظم : ورزش‌های با تأثیر کم مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری به تقویت عضلات اطراف مفاصل کمک کرده و از آن‌ها محافظت می‌کنند.
  • رژیم غذایی سالم : مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و ماهی‌های چرب مانند سالمون که سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند، به کاهش التهاب و محافظت از مفاصل کمک می‌کند.
  • تقویت عضلات : تمرینات قدرتی به ویژه برای عضلات اطراف مفاصل بزرگ مانند زانوها و لگن بسیار مهم است. این تمرینات فشار ناشی وارده به مفاصل را کاهش می‌دهد.  از انجام فعالیت‌هایی که به مفاصل فشار وارد می‌کند، خودداری کنید. 
  • کنترل بیماری‌های زمینه‌ای : بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا و روماتیسم مفصلی خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهند. 

نتیجه گیری

آرتروز، نوعی بیماری است که می‌توان با اتخاذ سبک زندگی سالم و انجام اقدامات پیشگیرانه، از ابتلا به آن جلوگیری کرد یا پیشرفت آن را به تأخیر انداخت. حفظ وزن مناسب، انجام فعالیت‌های بدنی منظم، تغذیه سالم و مراقبت از مفاصل در برابر آسیب‌ها، از جمله مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از آرتروز است. با این حال، با تشخیص زودهنگام، درمان مناسب و اتخاذ سبک زندگی سالم، می‌توان پیشرفت بیماری را کند کرده و درد و ناتوانی ناشی از آن را کاهش داد.

سوالات متداول

آرتروز چیست؟

آرتروز زمانی رخ می‌دهد که غضروف میان مفاصل از بین برود و استخوان‌ها به یکدیگر ساییده شوند. 

علائم آرتروز چیست؟ 

این بیماری با درد، تورم، کاهش دامنه حرکتی، صدای مفاصل هنگام حرکت و تغییر شکل مفاصل همراه است.

دلیل ایجاد بیماری آرتروز چیست؟ 

سن، ژنتیک، چاقی، آسیب مفاصل، ضعف عضلانی، کار بیش از حد، دیابت، جنسیت و.. از دلایل آرتروز هستند.

چگونه آرتروز را درمان کنیم؟ 

بیماری آرتروز را می‌توان با مصرف دارو، ورزش، استفاده از وسایل حمایتی و جراحی درمان کرد.

ارسال دیدگاه
medicib captcha