چروکهای پوستی یکی از نشانههای طبیعی افزایش سن هستند که به دلیل کاهش خاصیت ارتجاعی و کلاژن پوست به وجود میآیند. عوامل مختلفی از جمله تابش مستقیم آفتاب، آلودگی هوا، مصرف دخانیات و استرس به این فرآیند سرعت میبخشند. امروزه، بسیاری از افراد به دنبال راههای موثر و البته طبیعی برای کاهش و بهبود چروکها هستند. درمانهای خانگی با استفاده از مواد طبیعی و در دسترس، نهتنها تاثیرات قابلتوجهی دارند، بلکه به حفظ سلامت و شادابی پوست نیز کمک میکنند. در این مقاله از مدیسیب، به روشهای مختلفی پرداختهایم که میتوانند به کاهش چروکها و بهبود ظاهر پوست کمک کنند.
همه انسانها با افزایش سن دچار چین و چروک میشوند. آنها بخشی طبیعی از پیری هستند. چین و چروکها خطوطی هستند که روی پوست شما ایجاد میشوند. مشابه چین و چروکهای پیراهنی که نیاز به اتو دارد. چین و چروکها عمدتا در قسمتهایی از بدن که بیشتر در معرض نور خورشید قرار میگیرند، از جمله صورت، گردن، پشت دستها و بالای ساعد ایجاد میشود. آنها مانند چین یا برآمدگی روی پوست شما به نظر میرسند.
چه چیزی باعث ایجاد چین و چروک میشود؟ عوامل زیادی در ایجاد چین و چروک نقش دارند، از جمله:
1. افزایش سن: با بالا رفتن سن، سلولهای پوست به آرامی تقسیم شده که باعث نازک شدن لایه بیرونی پوست و ایجاد چین و چروک میشود. همچنین بعد از 30 سالگی هر سال حدود 1 درصد از کلاژن پوست خود را از دست میدهید.
2. انقباضات عضلانی صورت: به طور معمول شما از ماهیچههای صورت در بدن خود برای لبخند زدن، اخم کردن یا زل زدن استفاده میکنید. با گذشت زمان، این ماهیچهها باعث ایجاد خطوط اخم بین ابروها و پنجه کلاغی در گوشه چشم شما میشوند که دلیل آن کاهش چربی یا توده استخوانی و اثرات جاذبه بر روی پوست است.
3. آسیب خورشید: قرار گرفتن پوست در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید (UV) باعث پیری زودرس پوست شما میشود. نور خورشید به کلاژن موجود در پوست شما آسیب میرساند که خاصیت ارتجاعی و انعطاف پذیری لازم برای جلوگیری از چین و چروک پوست شما را فراهم میکند.
4. سیگار کشیدن: محصولات تنباکو باعث میشود بدن شما تولید کلاژن خود را کند کند. کمبود کلاژن باعث ایجاد چین و چروک میشود.
چندین گزینه درمان پوست چروک و کمک به صاف کردن چین و چروک موجود است. پزشک شما ممکن است دو یا چند درمان را برای بهترین نتیجه پیشنهاد کند.
در این مرحله پزشک یک محصول ضد چروک با رتینوئیدهای قوی تجویز کند. این ماده از ویتامین A مشتق شده است. این کرمها و سرمها برای کاهش چین و چروک و لکههای ریز کاربرد دارند. ممکن است لازم باشد چند هفته یا چند ماه از این محصولات استفاده کنید تا نتیجه دلخواه خود را کسب کنید. به عنوان مثال میتوان محصولات ترتینوئین (Renova، Retin-A)، تازاروتن (Avage، Tazorac) و آداپالن (Differin) را معرفی کرد. البته باید بدانید که رتینوئیدها ممکن است باعث بثورات، سوزش یا خشکی پوست شوند. محصولات دارای رتینوئید برای استفاده در دوران بارداری نیستند.
رتینوئیدها پوست را به آفتاب حساس میکنند، بنابراین بهتر است که از این محصول قبل از خواب استفاده کنید. اگر در طول روز از آن استفاده می کنید، از یک ضد آفتاب با SPF حداقل 30 نیز استفاده کنید و از لباسهای محافظ مانند کلاه لبه پهن استفاده کنید.
هنگامی که بوتاکس در دوزهای کم به عضلات خاص تزریق میشود، از حرکت عضلات جلوگیری کرده و باعث میشود پوست صافتر به نظر برسد. تزریق بوتاکس برای درمان چروک پوست بین ابروها و سرتاسر پیشانی کاربرد دارد. البته نتایج حاصل از بوتاکس پس از 7 روز به خوبی نمایان میشود وتا چندین ماه ماندگاری دارد و برای حفظ نتایج باید تزریقهای مکرر انجام شود. عوارض جانبی احتمالی بوتاکس شامل سردرد، افتادگی پلک و درد، تورم یا کبودی در محل تزریق است.
لایه برداری شیمیایی به عنوان یک روش سرپایی انجام میشود و نیازی به بیحسی ندارد. البته اگر سطح زیادی از پوست به لایهبرداری شیمیایی احتیاج داشته باشد، از بیحسی یا بیهوشی استفاده میشود. در این روش پزشک شما یک محلول شیمیایی را روی پوست میزند تا لایههای رویی را از بین ببرد. پوستی که دوباره رشد میکند صافتر است. بسته به عمق لایه برداری ممکن است به چندین دوره درمان نیاز داشته باشید. عوارض جانبی احتمالی این روش درمان پوست چروک شامل جای زخم، عفونت و تغییر رنگ پوست ناحیه تحت درمان است. افرادی که پوست قهوه ای یا تیره دارند، بیشتر در معرض خطر تغییرات طولانی مدت رنگ پوست هستند.
فیلرهای صورت محصولاتی هستند که به پوست تزریق می شوند تا خطوط و چینها را صاف کنند. به عنوان مثال می توان به هیدروکسی لاپاتیت کلسیم (Radiesse)، پلی ال-لاکتیک اسید (Sculptra) و اسید هیالورونیک (Restylane، Juvederm، و غیره) اشاره کرد. ممکن است 1 تا 3 جلسه طول بکشد تا به نتیجه مورد نظر برسید. پس از حدود شش ماه، برای حفظ نتایج باید تزریق مجدد انجام شود. عوارض جانبی احتمالی پوست ملتهب، کبودی و تغییر رنگ پوست است که در عرض چند هفته از بین میرود.
لایه برداری با لیزر یک اصطلاح کلی برای روش های جوانسازی صورت است که از لیزر برای بهبود ظاهر پوست استفاده میشود. این روشها میتوانند پوست را صاف کنند، اما نمیتوانند افتادگی پوست را برطرف کنند.
در روشی به نام لایه برداری مجدد با لیزر فرسایشی از پرتوی انرژی برای تخریب لایه بیرونی پوست و گرم کردن پوست زیرین استفاده میشود. این کار باعث تحریک رشد کلاژن میشود. همانطور که زخم بهبود مییابد، کلاژن جدید منجر به پوست صافتر و سفتتر میشود. به طور متوسط 7 تا 10 روز طول میکشد تا نتایج حاصل شود و عوارض جانبی از بین رود.
روشی به نام لایه برداری با لیزر غیرآبلاتیو نیز رشد کلاژن را تحریک میکند، اما رویکردی کمتر تهاجمی با نتایج کمتر است. همچنین زمان بهبودی کوتاهتری نسبت به روش ابلیتیو دارد. این نوع لایه برداری گزینه خوبی برای افرادی با چین و چروکهای کم و متوسط است.
هر یک از این روش ها را می توان با لیزر فرکشنال انجام داد که مدت زمان بهبودی کوتاهتری هم دارد و خطر عوارض جانبی را کاهش دهد. اما در این روش احتمالا به بیش از یک جلسه برای درمان چروک پوست احتیاج دارید. عوارض جانبی لیزر شامل جای زخم، عفونت و تغییر رنگ پوست در ناحیه تحت درمان است. افرادی که پوست قهوه ای یا سیاه دارند، بیشتر در معرض خطر تغییرات طولانی مدت رنگ پوست هستند. قبل از درمان، در مورد هرگونه سابقه هیپرپیگمانتاسیون یا تشکیل کلوئید با پزشک خود صحبت کنید.
جراحی لیفت صورت شامل لیفت کردن پوست و سفت کردن ماهیچهها و بافتهای زیرین است. هدف از انجام این کار بهبود ظاهر خط فک، گردن و پایین صورت است. لیفت گردن نیز اغلب به طور همزمان با صورت انجام میشود.البته باید بدانید که لیفت صورت چروکهای ریز، آسیبهای ناشی از نور خورشید، رنگ ناهموار پوست یا چینهای اطراف بینی و لب بالایی را اصلاح نمیکند.
این عمل به طور سرپایی یا با بیهوشی در بیمارستان انجام میشود. قبل از عمل، از داورهای سر کننده در ناحیه مورد عمل استفاده شده یا به طور کامل از بهوشی استفاده میشود. خطرات لفت صورت وگردن شامل خونریزی، عفونت و جمع شدن خون در زیر پوست است که به آن هماتوم میگویند. زمان بهبودی طولانی است و کبودی و تورم تا چند هفته پس از جراحی از بین میرود. نتایج لیفت صورت و لیفت گردن دائمی نیستند. ممکن است لازم باشد چندین سال بعد جراحی دیگری انجام دهید.
درمانهای خانگی برای چروکهای پوست به دلیل استفاده از مواد طبیعی، اغلب ایمن و موثر هستند و به مرور زمان تاثیر خود را نشان میدهند. در ادامه جزئیات بیشتری را ارائه میدهیم.
روغن نارگیل یکی از بهترین مرطوبکنندهها و نرمکنندههای طبیعی است. این روغن حاوی اسیدهای چرب مفیدی است که به تغذیه پوست کمک کرده و از خشکی پوست که یکی از عوامل ایجاد چروک است، جلوگیری میکند. میتوانید مقداری روغن نارگیل را در کف دست گرم کرده و به آرامی روی نواحی چروک دار پوست ماساژ دهید. این کار را شبها قبل از خواب انجام دهید تا روغن فرصت کافی برای جذب پیدا کند. روغن نارگیل به حفظ رطوبت پوست و درمان چروک پوست کمک میکند.
آلوئهورا به دلیل داشتن مواد مغذی، ویتامینهای C و E، و آنتیاکسیدانها برای حفظ جوانی پوست بسیار موثر است. ژل آلوئهورا به بازسازی سلولهای پوستی کمک میکند و از آنجا که ساختار سبکی دارد، به سرعت جذب پوست میشود. برای استفاده، ژل تازه آلوئهورا را روی پوست مالیده و بعد از ۱۵ دقیقه بشویید. این ماسک را ۲ تا ۳ بار در هفته میتوانید استفاده کنید.
عسل خاصیت آبرسانی و ضدالتهابی دارد و از طرفی لیمو به دلیل داشتن ویتامین C و خاصیت روشنکننده، به کاهش لکهها و خطوط ریز کمک میکند. این ترکیب علاوه بر کاهش چروکها، پوست را درخشان میکند. یک قاشق چایخوری عسل را با چند قطره آبلیموی تازه ترکیب کرده و به عنوان ماسک روی صورت بگذارید. بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه با آب ولرم بشویید. این ماسک را بهتر است هفتهای یک یا دو بار استفاده کنید.
روغن زیتون حاوی آنتیاکسیدانهای طبیعی مانند ویتامین E و پلیفنولها است که به مبارزه با رادیکالهای آزاد و کاهش علائم پیری کمک میکنند. برای استفاده، روغن زیتون را کمی گرم کنید و به آرامی روی پوست ماساژ دهید تا جذب شود. این کار را شبها قبل از خواب انجام دهید. ماساژ روغن زیتون علاوه بر رطوبترسانی، باعث بهبود گردش خون میشود و خاصیت ارتجاعی پوست را افزایش میدهد.
سفیده تخممرغ خاصیت جمعکنندگی دارد و پوست را سفت میکند. این ماسک باعث میشود که چروکهای ریز و سطحی کمتر دیده شوند و مثل لیفت صورت عمل میکند. برای استفاده، یک عدد سفیده تخممرغ را زده و روی پوست بمالید. اجازه دهید به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی پوست بماند و سپس با آب سرد بشویید. از این ماسک میتوانید هفتهای یک بار استفاده کنید.
چای سبز سرشار از پلیفنولها و کاتچینها است که به عنوان آنتیاکسیدان قوی عمل کرده و از پیری زودرس پوست جلوگیری میکند. علاوه بر نوشیدن روزانه چای سبز، میتوانید از تفاله آن به عنوان ماسک استفاده کنید. تفاله چای سبز را روی صورت بگذارید و بعد از ۱۰ دقیقه بشویید. این روش به کاهش التهابات پوستی و تقویت سلولها کمک میکند.
موز منبع خوبی از ویتامینهای A و E است که هر دو به تغذیه و ترمیم پوست کمک میکنند. این ماسک باعث نرم شدن پوست و کاهش خطوط ریز میشود. برای استفاده، موز را له کرده و به عنوان ماسک روی پوست بگذارید. بعد از ۲۰ دقیقه با آب سرد بشویید. این ماسک را میتوانید هفتهای یک یا دو بار استفاده کنید تا نتیجه مدنظر حاصل شود.
آبرسانی به پوست از طریق نوشیدن آب کافی یکی از سادهترین و موثرترین روشها برای حفظ شادابی و جوانی پوست است. کمبود آب باعث خشکی و افزایش چروکهای پوست میشود. سعی کنید روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید. همچنین میتوانید از میوهها و سبزیجات آبدار مثل خیار، هندوانه و کرفس نیز برای حفظ شادابی و درمان چروک پوست کمک بگیرید.
ورزشهای صورت به تقویت عضلات پوستی و جلوگیری از افتادگی پوست کمک میکنند. تمرینهای سادهای مانند بالا بردن ابروها، لبخند زدن با دهان بسته و کشیدن لبها میتوانند به تقویت عضلات و بهبود گردش خون در نواحی مختلف صورت کمک کنند. این تمرینها را روزانه چند دقیقه انجام دهید.
چند نکته!
چگونه میتوان از چین و چروک جلوگیری کرد؟
1. از پوست خود در برابر نور خورشید محافظت کنید. طولانی مدت در معرض نور خورشید قرار نگیرید به خصوص در اواسط روز. برای محافظت از پوست خود از کلاه، لباس آستین بلند و عینک آفتابی استفاده کنید. کرم ضد آفتاب با SPF 30 استفاده کنید و هر 2 ساعت یکبار تجدید کنید. هنگام انتخاب لوازم آرایش، لوسیون یا سایر محصولات زیبایی روزمره، به دنبال محصولاتی باشید که دارای SPF داخلی هستند.
2. پوست خود را مرطوب و هیدراته نگهدارید. پوست خشک سلولهای پوست شما را چروک می کند و باعث ایجاد خطوط و چینهای ریز میشود. مرطوبکنندهها اغلب دارای موادی هستند که برای کاهش خطوط و چین و چروک در نظر گرفته شدهاند. به دنبال موادی مانند رتینول، نیاسینامید و ویتامین C باشید.
3. سیگار کشیدن را ترک کنید. زمانی که این عادت را ترک کردید، رنگ و بافت پوست بهبود مییابد.
4. غذای سالم بخورید. هنگامی که بدن شما ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز خود را دریافت میکند، کل بدن شما از جمله پوست شما از مزایای آن مانند صافی و شفافیت بهرهمند میشود.
درمان چروکهای پوستی نیازمند تداوم و صبر است؛ هرچند روشهای خانگی ممکن است نتایج فوری نداشته باشند، اما با رعایت منظم آنها و توجه به سبک زندگی سالم، میتوان به پوستی شاداب و باطراوت دست یافت. از تزریق ژل و بوتاکس، مصرف مایعات کافی و تغذیه مناسب گرفته تا استفاده از ماسکها و روغنهای طبیعی، هر کدام از این روشها در بلندمدت تاثیرات مثبتی خواهند داشت. با اتخاذ این راهکارها، میتوان از پیری زودرس جلوگیری کرده و پوستی جوانتر و سالمتر داشت. البته لازم به ذکر است که درمانهای خانگی تاثیر و عوارض کمتری دارند و باید بهترین روش را تحت نظر پزشک انتخاب کنید.
چروکهای پوستی به دلایلی مانند افزایش سن، انقباضات عضلات صورت، تابش نور خورشید، و مصرف دخانیات ایجاد میشوند. با بالا رفتن سن، کلاژن و خاصیت ارتجاعی پوست کاهش مییابد و پوست نازکتر و مستعد چین و چروک میشود.
بله، روشهای خانگی مانند استفاده از روغن نارگیل، ژل آلوئهورا، ماسک عسل و لیمو، و ماساژ با روغن زیتون میتوانند به کاهش چروکها کمک کنند.
کرمها و سرمهای ضدچروک حاوی رتینوئیدها میتوانند به کاهش چروک و خطوط ریز کمک کنند. اما برای مشاهده نتایج باید به صورت مداوم استفاده شوند و ممکن است مدتی طول بکشد تا اثرات قابل توجهی دیده شود.
تزریق بوتاکس با جلوگیری از حرکت عضلات صورت باعث صافتر شدن پوست میشود. این روش برای چروکهای بین ابروها و پیشانی موثر است و نتایج آن معمولاً تا چندین ماه باقی میماند.